Zapalenie ścięgna Achillesa – przyczyny, objawy i leczenie

Co to jest zapalenie ścięgna Achillesa?

Zapalenie ścięgna Achillesa, znane również jako tendinopatia ścięgna Achillesa, to stan zapalny lub degeneracyjny dotyczący ścięgna łączącego mięśnie brzuchaty i płaszczkowaty łydki z kością piętową. Jest to największe i najsilniejsze ścięgno w ludzkim ciele, odgrywające kluczową rolę w ruchach takich jak chodzenie, bieganie czy skakanie. Zapalenie ścięgna Achillesa może prowadzić do znacznego dyskomfortu, ograniczenia ruchomości, a w skrajnych przypadkach do zerwania ścięgna.

Przyczyny zapalenia ścięgna Achillesa

Główną przyczyną zapalenia ścięgna Achillesa jest przeciążenie mechaniczne wynikające z nadmiernej lub niewłaściwej aktywności fizycznej. Do najczęstszych czynników ryzyka należą:

  • Nadmierna aktywność fizyczna: Intensywne bieganie, szczególnie na twardych nawierzchniach, bez odpowiedniego przygotowania czy rozgrzewki.
  • Błędy treningowe: Nagłe zwiększenie intensywności lub długości treningów bez stopniowej adaptacji organizmu.
  • Nieodpowiednie obuwie: Buty bez właściwej amortyzacji lub wsparcia łuku stopy mogą zwiększać obciążenie ścięgna.
  • Wady biomechaniczne: Nadpronacja stopy, różnica w długości kończyn dolnych czy nieprawidłowa technika biegu.
  • Choroby ogólnoustrojowe: Takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa czy choroby metaboliczne mogą predysponować do uszkodzeń ścięgna.
  • Wiek i płeć: Zapalenie ścięgna Achillesa częściej występuje u mężczyzn w wieku 30-50 lat.

Objawy i diagnostyka

Zapalenie ścięgna Achillesa https://wkladki-ortopedyczne-krakow.pl/ objawia się różnorodnymi symptomami, które mogą narastać stopniowo lub pojawić się nagle:

  • Ból w okolicy ścięgna: Początkowo może być odczuwany jako dyskomfort po wysiłku, z czasem staje się bardziej intensywny i przewlekły.
  • Sztywność i ograniczenie ruchomości: Szczególnie zauważalne rano lub po okresie bezruchu.
  • Obrzęk i zgrubienie ścięgna: Może być widoczne gołym okiem lub wyczuwalne palpacyjnie.
  • Trzeszczenie: Uczucie skrzypienia czy chrzęstu podczas ruchu stopy.

Diagnostyka opiera się na:

  • Wywiadzie medycznym: Obejmuje ocenę czynników ryzyka i charakteru objawów.
  • Badaniu fizykalnym: Lekarz ocenia bolesność, obrzęk, zakres ruchu i siłę mięśniową.
  • Badaniach obrazowych:
    • Ultrasonografia (USG): Pozwala ocenić strukturę ścięgna, wykryć zmiany degeneracyjne czy obecność płynu.
    • Rezonans magnetyczny (MRI): Stosowany w trudniejszych przypadkach dla dokładniejszej oceny uszkodzeń.

Metody leczenia

Leczenie zapalenia ścięgna Achillesa jest wieloetapowe i zależy od stopnia zaawansowania zmian:

  • Odpoczynek: Unikanie aktywności nasilających ból, czasowe ograniczenie obciążenia kończyny.
  • Farmakoterapia:
    • Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ): Stosowane doustnie lub miejscowo w celu redukcji stanu zapalnego i bólu.
    • Iniekcje kortykosteroidów: Rzadko stosowane ze względu na ryzyko osłabienia ścięgna.
  • Fizjoterapia:
    • Ćwiczenia ekscentryczne: Udowodniono ich skuteczność w regeneracji i wzmocnieniu ścięgna.
    • Masaż poprzeczny: Pomaga w redukcji napięcia i poprawie ukrwienia.
    • Terapia manualna: Korekcja wad postawy i biomechaniki ruchu.
  • Terapie wspomagające:
    • Terapia falą uderzeniową (ESWT): Stymuluje procesy naprawcze w tkankach.
    • Laseroterapia, ultradźwięki: Wspomagają regenerację i redukują stan zapalny.
  • Ortezy i wkładki ortopedyczne: Korygują wady stopy, zapewniają wsparcie i odciążenie ścięgna.
  • Leczenie operacyjne:
    • Rozważane w przypadkach braku poprawy po długotrwałym leczeniu zachowawczym.
    • Polega na usunięciu zmienionych chorobowo tkanek i ewentualnej rekonstrukcji ścięgna.

Rehabilitacja i profilaktyka

Rehabilitacja jest kluczowym elementem procesu leczenia i zapobiegania nawrotom:

  • Indywidualny program ćwiczeń: Opracowany przez fizjoterapeutę, obejmuje ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie łydki oraz ścięgna Achillesa.
  • Edukacja pacjenta: Dotycząca prawidłowej techniki wykonywania ćwiczeń, ergonomii ruchu i znaczenia regeneracji.
  • Modyfikacja aktywności fizycznej: Stopniowe zwiększanie obciążeń, unikanie nagłych zmian intensywności treningów.
  • Dbałość o odpowiednie obuwie: Buty z dobrą amortyzacją i wsparciem łuku stopy.
  • Regularne rozciąganie: Zapobiega sztywności mięśni i ścięgien.

Profilaktyka obejmuje również:

  • Unikanie przeciążenia ścięgna: Zwłaszcza w przypadku powrotu do aktywności po dłuższej przerwie.
  • Kontrolę masy ciała: Nadwaga zwiększa obciążenie stawów i ścięgien.
  • Regularne badania kontrolne: Szczególnie u osób z predyspozycjami do schorzeń układu ruchu.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Nie należy bagatelizować objawów zapalenia ścięgna Achillesa. Skonsultuj się z lekarzem, gdy:

  • Ból i dyskomfort utrzymują się mimo odpoczynku i domowych metod leczenia.
  • Objawy nasilają się lub pojawiają się nowe, takie jak obrzęk czy zaczerwienienie.
  • Dolegliwości uniemożliwiają wykonywanie codziennych czynności lub aktywności fizycznej.
  • Pojawia się nagły, ostry ból w okolicy ścięgna: Może to świadczyć o częściowym lub całkowitym zerwaniu ścięgna.

Wczesne rozpoznanie i leczenie zapalenia ścięgna Achillesa zwiększa szanse na pełny powrót do zdrowia i minimalizuje ryzyko powikłań. Ignorowanie objawów może prowadzić do przewlekłych problemów i konieczności interwencji chirurgicznej.

Zapalenie ścięgna Achillesa to poważne schorzenie, które wymaga odpowiedniej uwagi i leczenia. Poprzez zrozumienie przyczyn, objawów i metod terapii, można skutecznie zarządzać tym stanem i zapobiegać jego nawrotom. Pamiętaj o znaczeniu profilaktyki i konsultacji z profesjonalistami w przypadku pojawienia się niepokojących symptomów.