Jąkanie – to się leczy!
Jąkanie, określane też jako niepłynność mowy, stanowi bardzo uciążliwy problem dla osób dotkniętych tym zaburzeniem. Szczególnie wywiera ono wpływ na komfort, a raczej jego brak, w relacjach międzyludzkich. Przypadłość ta początkowo budzi zaniepokojenie, później smutek, a nawet zagubienie, zwłaszcza że temat często uważany jest za wstydliwy. W praktyce także nieraz doświadczyliśmy niekoniecznie sympatycznych reakcji ze strony społeczeństwa w stosunku do osób jąkających się. Najczęściej w szkołach czy przedszkolach dzieci potrafią prześmiewczo naśladować trudności innych. Ponadto przez wiele lat istniała teoria, iż jąkanie jest niewyleczalne. Na szczęście to mit. Jąkanie dzisiaj się leczy! Jest wielu wspaniałych wykształconych logopedów i specjalistów skutecznie realizujących terapie jąkania. Na dowód istnieje mnóstwo osób, którym już udało się pokonać swój przykry problem. Zatem nie wolno się poddawać. Warto podjąć trud terapii, by móc realnie cieszyć się z jej efektów.
Przyczyny jąkania, o których słyszymy najczęściej
Kiedy w życiu spotyka nas jakakolwiek nietypowa sytuacja, na przykład choroba, zaburzenie, wypadek zadajemy sobie pytanie dlaczego? Skąd to się wzięło, jaka była przyczyna? Ponadto w dobie wszechobecnych treści internetowych na temat wszelkich dolegliwości właśnie w sieci szukamy interesujących nas odpowiedzi. Bardzo często w tym miejscu możemy trafić na ciekawe artykuły lub wypowiedzi ekspertów z zakresu m.in. logopedii. Chociaż tak naprawdę nie określono jednego niepodważalnego czynnika wywołującego jąkanie rozwojowe, to specjaliści znaleźli wiele przyczyn, które mogą mieć wpływ na tego rodzaju zaburzenie mowy. Jako jedne w wielu wymienia się na przykład:
– czynniki natury biologicznej, np. napięcie mięśniowe, dziedziczność, asymetria mózgowa;
– czynniki psychologiczne, w tym logofobia – czyli chorobliwy lęk przed mówieniem;
– czynniki społeczne i bariery komunikacyjne.
Do czynników wyzwalających jąkanie zaliczane są również zdarzenia związane z silnymi emocjami u dzieci, jak np. rozwód rodziców, trudności związane z edukacją czy długotrwały stres.
Terapia dla dzieci jąkających się
Jąkanie u małych dzieci może przebiegać w sposób różnorodny i również zmienny. Dlatego też trudno bez wizyty, odpowiedniej konsultacji, diagnozy rozmawiać o technice prowadzenia terapii. Niekiedy zaburzenie znika samoistnie. Niestety w większości przypadków konieczna jest pomoc dobrego specjalisty. Najbardziej pocieszający jest fakt, iż u dzieci jest skuteczna i przy aktywnym zaangażowaniu również rodziców przynosi wspaniałe efekty. Należy jednak pamiętać o odpowiednio wczesnej interwencji i oczywiście konsekwencji w działaniu. Metody terapeutyczne ogólnie dzielą się na bezpośrednie, pośrednie oraz łączące obie pierwsze metody kompleksowe. W systemie bezpośrednim kluczową rolę odgrywają odpowiednio dobrane ćwiczenia oddechowe, artykulacyjne, emisyjne i słuchowe. Ćwiczenia takie odbywają się w gabinecie logopedy, ale powinny one również być utrwalane w domu pod kontrolą na przykład rodzica. Natomiast metody pośrednie koncentrują się na procesach leżących u podstaw samego mówienia.
Jąkanie – istotna rola rodziców w terapii dziecka
Rodzic w pojedynkę jest bezsilny wobec problemu jąkającego się dziecka. Dlatego najbardziej istotne jest specjalistyczne wsparcie. Ale nie wolno zapominać, że rodzice obok logopedy odgrywają także bardzo ważną rolę, ponieważ to oni najwięcej czasu spędzają z dzieckiem. Często także i nauczyciele przyczyniają się do efektywności całej terapii. Oto kilka praktycznych wskazówek, jak można pomóc swojemu dziecku podczas terapii logopedycznej:
– dostosowywać tempo mowy do możliwości dziecka;
– nie używać zbyt trudnego słownictwa i zbyt długich zdań;
– uważnie słuchać dziecko i zachowywać z nim w tym czasie kontakt wzrokowy;
– wzmacniać wiarę w siebie i poczucie pewności u dziecka;
– zapewniać w miarę powtarzalny rytm dnia;
– starać się ustabilizować życie emocjonalne dziecka.
Terapia najczęściej pozwala odnaleźć czynniki, które niejednokrotnie podtrzymują niepłynność mowy pacjenta. Bywa, że są to niewłaściwe postawy rodziców. Dlatego tak istotna w usunięciu przyczyn pozostaje rzetelna współpraca wszystkich biorących udział w terapii, a więc specjalisty, dziecka i jego opiekunów.